Topkapı Kaleiçi Meydanı Silüeti Yenilendi: Kentsel Tasarım Projemizle Yeni Bir Dönem Başladı

Fatih Belediyesi'nin 2022'de başlattığı kentsel tasarım süreciyle şekillenen Topkapı Kaleiçi Meydanı, cephe rehabilitasyonu uygulamalarıyla tarihî kimliğini yeniden kazanıyor. Kültürel miras, kamusal yaşam ve mimari estetik bu meydanda yeniden kesişiyor.

İstanbul’un tarihî belleğinde özel bir yere sahip olan Topkapı Kaleiçi Meydanı, Karasurlarının kentle buluştuğu noktada yeniden bir anlam kazanıyor. UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Karasurlarının Topkapı Kapısı girişinde konumlanan bu alan yüzyıllar boyunca İstanbul’un hem savunma hattı hem de kültürel eşikleri arasında yer aldı. Bugün ise Fatih Belediyesi’nin öncülüğünde gerçekleştirilen cephe rehabilitasyonu çalışmalarıyla tarihî dokunun günümüz şehir yaşamıyla harmanlandığı yeni bir kamusal odak olarak İstanbul’un kültürel haritasında yeniden tanımlanıyor.

2022 yılında Fatih Belediyesi tarafından düzenlenen kentsel tasarım yarışmasıyla başlayan dönüşüm süreci Topkapı’dan Yedikule’ye uzanan yaklaşık 3,5 kilometrelik Karasurları boyunca oluşturulacak açık ve yeşil alan sisteminin ilk uygulama halkası olarak Topkapı Meydanı’nda hayata geçirildi. Yarışma sonucunda birincilik ödülü kazanan projenin uygulaması 2024 yılında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile TOKİ iş birliğinde sahada başlatıldı. Proje yalnızca fiziksel bir düzenlemeyi değil; tarihî kimliğin korunması, kamusal alanların yeniden tanımlanması ve yerel hafızanın canlandırılmasını amaçlayan bütüncül bir yaklaşımla şekillendirildi.

Bu kapsamda ilk aşamada belirlenen 14 yapının cephe rehabilitasyonu süreci, detaylı bir ön hazırlıkla başladı. Lazer tarama teknolojisiyle yapıların rölöve çalışmaları gerçekleştirildi; özgün mimari özellikleri belgelenerek geçmişe saygılı bir müdahale süreci kurgulandı. Ardından yapıların cephelerinde zamanla oluşan estetik ve yapısal bozulmalar ele alındı. Niteliksiz eklentiler kaldırıldı; dağınık biçimde yerleştirilen tenteler düzenlenerek bir bütünlük sağlandı; kablo kanalları, saçaklar, dış üniteler ve anten sistemleri, yönetmeliklere uygun bir şekilde yeniden tasarlandı.

Tabelalar ve reklam panoları, görsel bütünlüğü destekleyecek biçimde malzeme, renk ve ölçü kriterleri doğrultusunda yeniden düzenlendi. Cephe renkleri ise tarihî dokuyla uyumlu bir görsel dil oluşturmak amacıyla alanında uzman ekiplerce seçildi. Bu müdahalelerle yalnızca yapılar değil, onları çevreleyen sokak ölçeği de bütünsel bir görsellik kazandı.

Fatih Belediyesi’nin ilçede yürüttüğü kapsamlı cephe rehabilitasyon programının önemli bir parçası olan bu çalışmalar yalnızca mimari bir dönüşümü değil, kamusal kültürün güçlendirilmesini de hedefliyor. Topkapı Meydanı artık sadece bir geçiş güzergâhı değil; çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapan, insanları bir araya getiren, tarihî çevresiyle diyalog kuran bir yaşam alanı haline geliyor. Açık alan sistemiyle entegre edilen zemin düzenlemeleri, engelli erişimi, dinlenme alanları, yaya konforu ve yönlendirme unsurlarıyla kamusal işlevselliği artırıyor.

Topkapı Kaleiçi Meydanı, bu dönüşümle birlikte sadece tarihî binaların değil; onların içinde ve çevresinde şekillenen kent yaşamının da güncellenmesine olanak tanıyor. Sosyal ve ekonomik canlılığı destekleyen bu uygulama, koruma ve gelişimi birbirini dışlayan iki ayrı eylem olarak değil; birbirini tamamlayan bir bütün olarak ele alıyor. Bu yönüyle proje modern kentlerin tarihî merkezlerinde örnek gösterilebilecek bir uygulama niteliği taşıyor.

Fatih Belediyesi, “geleceğe saygı geçmişi koruyarak başlar” ilkesiyle yürüttüğü bu çalışmalarla İstanbul’un tarihî katmanlarını görünür kılıyor. Bu çalışmalar yalnızca mimari kimliğe değil, İstanbul’un ortak hafızasına da sahip çıkıyor. Cephe rehabilitasyonu koruma kurulu onaylı bir kentsel tasarım projesi kapsamında yürütülürken meydandaki her ayrıntı; planlama, mühendislik ve estetik açısından titizlikle ele alınıyor.

Meydan bugün artık kentin yeni yüzüyle tanıştığı; geçmişiyle bağ kurduğu, geleceğini birlikte hayal ettiği bir buluşma alanı olarak yükseliyor. Fatih Belediyesi’nin yürüttüğü bu proje tarihî çevrenin sadece korunmakla kalmadığı, aynı zamanda yaşatıldığı bir dönüşüm süreci olarak İstanbul’un bugünüyle yarını arasında kalıcı bir köprü kuruyor.