Fatih Belediyesi Instagram
Fatih Belediyesi Twitter
Fatih Belediyesi Facebook
Fatih Belediyesi Youtube
EN
KURUMSAL
Başkan
Özgeçmiş
Foto Galeri
Başkan'la Fotoğrafım
Başkan'a Yaz
Instagram
Twitter
Facebook
YouTube
Telegram
Yönetim
Organizasyon Şeması
Başkan Yardımcılarımız
Müdürlerimiz
İştiraklerimiz
Etik Komisyonu
Kalite ve Çevre Politikamız
Kurumsal Kimlik
Vizyon & Misyon
Stratejik Plan
Performans Programı
Faaliyet Raporu
İç Kontrol Eylem Planı
Hizmet Binalarımız
Meclis
Meclis Üyelerimiz
Meclis Gündemleri
Meclis Kararları
Meclis Komisyonları
Encümen
Encümen Üyeleri
Görev ve Yetkileri
Güncel
Kültür & Sanat Takvimi
Haberler
Basında Fatih
TV'de Fatih
İhaleler
İlanlar
Yayınlarımız
Ödüllerimiz
360° Sergilerimiz
HİZMETLER
Hizmet Rehberi
Hangi Hizmeti Nasıl Alırım?
FABİM Hakkında
Vergi Takvimi
Belediyeme Vergimi Nasıl Ödeyebilirim?
Başvuru Formları ve Örnek Dilekçeler
Mobil Uygulamalarımız
Müdürlük Hizmetleri
Özel Kalem Müdürlüğü
Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
Bilgi İşlem Müdürlüğü
Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü
Destek Hizmetleri Müdürlüğü
Emlak ve İstimlak Müdürlüğü
Fen İşleri Müdürlüğü
Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü
Hukuk İşleri Müdürlüğü
İmar ve Şehircilik Müdürlüğü
İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü
İşletme Müdürlüğü
Kültür İşleri Müdürlüğü
Kültürel Miras Koruma Müdürlüğü
Mali Hizmetler Müdürlüğü
Muhtarlık İşleri Müdürlüğü
Park ve Bahçeler Müdürlüğü
Plan ve Proje Müdürlüğü
Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü
Sağlık İşleri Müdürlüğü
Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü
Teftiş Kurulu Müdürlüğü
Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü
Yapı Kontrol Müdürlüğü
Yazı İşleri Müdürlüğü
Zabıta Müdürlüğü
FATİH
Fatih
Tarihte Fatih
Bugünkü Fatih
Yedi Tepe İstanbul
Fatih’te Bulunan Selatin Camiler
Ayasofya-i Kebir Câmi-i Şerifi
Fatih Rehberi
Afet Toplanma Alanları
Nöbetçi Eczaneler
Dini Tesisler
Eğitim Kurumları
Kamu Kurumu
Kültürel Tesisler
Muhtarlıklar
Sağlık Kurumları
Eczaneler
Turistik Yerler
Yeşil Alan, Spor ve Dinlenme Yerleri
İLETİŞİM
EN
Detaylı Arama
ARA
ONLINE İŞLEMLER
ETKİNLİK BAŞVURULARI
Sol Menüler
Fatih
Tarihte Fatih
Bugünkü Fatih
Yedi Tepe İstanbul
Fatih’te Bulunan Selatin Camiler
Ayasofya-i Kebir Câmi-i Şerifi
Anasayfa
Fatih
Fatih
Ayasofya-i Kebir Câmi-i Şerifi
-A
A+
Ayasofya-i Kebir Câmi-i Şerifi
Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından 532-537 yılları arasında İstanbul'un tarihî yarımadasındaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş bazilika planlı bir patrik katedrali olup 1453 yılında İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethedilmesinden sonra Fatih Sultan Mehmed tarafından camiye dönüştürülmüştür. Fetihten sonra şehrin en büyük mâbedi olan Hagia Sophia Kilisesi Fâtih Sultan Mehmed tarafından Ayasofya adıyla fethin sembolü olarak camiye çevrildikten sonra ilk cuma namazı da burada kılınmıştır. Ayasofya, mimari bakımdan merkezî planı birleştiren kubbeli bazilika tipinde bir yapı olup kubbe geçişi ve taşıyıcı sistem özellikleriyle mimarlık tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak ele alınır.
Ayasofya mimarisinin esası, hristiyan dinî yapılarının hâkim planı olan bazilika biçimine göre yapılmış olmakla beraber, iki mimar bu yapının orta mekânının üstünü pandantiflerle esas kabuğu şişmiş bir yelken gibi bütün teşkil eden, çapı yaklaşık 31-33 metreyi bulan basık büyük bir kubbe ile örtme yoluna gitmişlerdir. Bu büyük kütle baskısını karşılamak üzere batı-doğu ekseni üzerinde kademeler halinde inen ve ufalan yarım kubbeler yapılmış, yanlarda ise baskı, galerilerde yan duvarlardaki pâyeler ve kemerlerle tonozlar yardımıyla karşılanmıştı. 1934 yılında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile müzeye dönüştürülmüş, kazı ve tadilat çalışmaları başlatılmış ve 1935-2020 yılları arasında müze olarak hizmet vermiştir. 2020 yılında ise müze statüsünün iptal edilmesiyle yeniden cami statüsü kazanmıştır.
Gerek Bizans gerekse Türk devrinde duvarlara dışarıdan eklenen büyük destek payandaları yardımıyla Ayasofya bugüne kadar ayakta tutulabilmiştir. Fâtih Ayasofya’nın tahribini önlemiş, burada ilk namazı kıldıktan sonra camiyi kendi hayratının ilk eseri olarak vakfetmiş, yanına sonraları çok değişikliğe uğrayan bir de medrese yaptırmıştır. 1453’te kilise camiye dönüştürüldükten sonra mozaiklerinden insan figürleri içerenler tahrip edilmemiş (içermeyenlerse olduğu gibi bırakılmıştır), yalnızca ince bir sıvayla kaplanmış ve yüzyıllarca sıva altında kalan mozaikler, bu sayede doğal ve yapay tahribattan kurtulabilmiştir.
Cami, müzeye dönüştürülürken sıvaların bir kısmı çıkarılmış ve mozaikler yine gün ışığına çıkarılmıştır. Günümüzde görülen Ayasofya binası, aslında aynı yere üçüncü kez inşa edilen kilise olduğundan "Üçüncü Ayasofya" olarak da bilinir. İlk iki kilise isyanlar sırasında yıkılmıştır. Döneminin en geniş kubbesi olan Ayasofya’nın merkezî kubbesi, Bizans döneminde bir kez çökmüş, Mimar Sinan’ın binaya payandaları eklemesinden itibaren de hiç çökmemiştir.
Ayasofya’ya özel bir önem veren Fatih Sultan Mehmed kilisenin derhal temizlenip camiye çevrilmesini emretmiş, fakat adını değiştirmemiştir. İlk minaresi onun döneminde inşa edilmiştir. Osmanlılar bu tür yapılarda taş kullanmayı tercih etmekle birlikte minarenin hızla inşa edilebilmesi amacıyla bu minare tuğladan yapılmıştır. Minarelerden biri de sultan II. Bayezid tarafından eklenmiştir. 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman fethettiği Macaristan’daki bir kiliseden Ayasofya’ya iki dev kandil getirtmiştir ki, günümüzde bu kandiller mihrabın iki yanında yer alırlar. Ayasofya'nın tekrar cami olma süreci ilk olarak 2005 yılında başladı. 2005 yılında yargıya taşınan olay Danıştay 10. Dairesi tarafından reddedildi. 2016'da tekrar açılan dava da Haziran 2018'de açıklanan karar ile aynı şekilde sonuçsuz kaldı.
Ekim 2016'da Müze'nin ibadete açık olan bölümü Hünkar Kasrı'na, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından uzun yıllardan sonra ilk kez asaleten imam atandı. 2016 itibarıyla Hünkar Kasrı bölümünde vakit namazlar kılınmaya ve minarelerinden Sultanahmet Camii ile 5 vakit çifte ezan okunmaya başlandı. 29 Mayıs 2020 tarihinde İstanbul'un Fethinin 567. yıl dönümünde Fetih Suresi okundu. Bu gelişmelerin ardından Ayasofya'nın cami olma süreci tekrar gündeme geldi. "Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine yönelik Bakanlar Kurulu kararının iptali" istemiyle Danıştay'da dava açılması üzerine 2 Temmuz 2020 tarihinde duruşma gerçekleştirildi. 10 Temmuz 2020 tarihinde, Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını "Ayasofya'nın vakıf senedindeki cami vasfı dışında kullanımının ve başka bir amaca özgülenmesinin hukuken mümkün olmadığını" belirterek iptal etti.
Bunun üzerine 2729 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Ayasofya, Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek tekrar cami statüsüne dönmüş oldu. 86 yıl müze olarak hizmet veren Ayasofya, 24 Temmuz 2020 tarihinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılımıyla kılınan cuma namazının ardından yeniden cami olarak ibadete açıldı. 916 yıl boyunca kilise, 481 yıl cami olarak hem Hristiyanlığın, hem de Müslümanlığın hizmetinde bulundu. 1984’ten yılından itibaren UNESCO Dünya Mirası listesindedir. Ayasofya Camisinin ilk minaresi Fetih sonrası Fatih Sultan Mehmet tarafından yapılmıştır. Kuzeydoğuda bulunan minarenin II. Beyazıd, güneybatı ve kuzeybatı tarafındaki minarelerin II. Selim tarafından yaptırıldığı belirtilmektedir.
×
E-BÜLTEN ÜYELİĞİ
Adınız *
Bu alan zorunludur.
Soyadınız *
Bu alan zorunludur.
E-Posta *
Bu alan zorunludur. Örn: mail@adresi.com şeklinde girmelisiniz.
TC Kimlik No
Telefon *
Bu alan zorunludur. Telefon numarası başında 0 ile birlikte toplam 11 hane olmalıdır
KVKK Metnini Okudum ve Kabul Ediyorum.
Buraya
tıklayarak K.V.K.K metnine ulaşabilirsiniz.
İletişim İzinleri
"Belirtmiş olduğum iletişim bilgilerime; etkinliklere, tanıtımlara, sosyal faaliyetlere ilişkin bilgilendirme amaçlı sms/e-mail gönderilmesini, bilgilerimin bu amaçla kullanılmasını ve saklanmasını kabul ediyorum."
Fatih Belediyesi'ni Ara
SMS ve E-bülten Aboneliği
Başkan Instagram
Başkan Twitter
Başkan Facebook
Başkan YouTube
Başkan Telegram
Başkan Web
Şimdi konuşabilirsiniz
Sizi dinliyorum...
Anlaşılmadı.
Tekrar Deneyin